Life Profile
Ο στόχος του έργου Life Profile είναι η βελτίωση των διατάξεων χρηματοοικονομικής ασφάλειας για δραστηριότητες της Οδηγίας Περιβαλλοντικής Ευθύνης (ELD Παράρτημα III) μέσω της εφαρμογής αξιολόγησης περιβαλλοντικού κινδύνου. Βάσει αυτής της αξιολόγησης, θα δημιουργηθούν ή θα αναπτυχθούν περαιτέρω μέσα χρηματοοικονομικής ασφάλειας για τον εντοπισμό, την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικών ζημιών. Οι κύριοι στόχοι είναι:
- Ενίσχυση της πρόληψης της περιβαλλοντικής ζημίας, η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» και η εφαρμογή της ELD & Βελτίωση της αποκατάστασης της γης, του νερού και των φυσικών οικοτόπων και των προστατευόμενων ειδών από περιβαλλοντικές ζημιές έγκαιρα και αποτελεσματικά
- Ανάπτυξη, υιοθέτηση και εφαρμογή εθνικού σχεδίου που παρέχει κατευθυντήριες γραμμές και πρακτικές για μια πιο αποτελεσματική εφαρμογή της ELD, εστιάζοντας στην αξιολόγηση κινδύνου και την οικονομική ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη τις τάσεις της αγοράς
- Αξιολόγηση της υφιστάμενης εθνικής νομοθεσίας για την ELD, ενίσχυση της συνεργασίας και της δικτύωσης μεταξύ των εθνικών και περιφερειακών αρμόδιων αρχών για την ELD καθώς και των ενδιαφερόμενων μερών (φορείς, πάροχοι χρηματοοικονομικής ασφάλειας, ΜΚΟ) και υιοθέτηση απαραίτητων βελτιώσεων για αξιόπιστη διαθεσιμότητα χρηματοοικονομικής ασφάλειας
- Ανάπτυξη και δοκιμή αξιολόγησης κινδύνου για τον προσδιορισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό σεναρίων αξιολόγησης κινδύνου για δραστηριότητες του Παραρτήματος III της ELD που μπορεί να προκαλέσουν περιβαλλοντική ζημιά, καλύπτοντας την έκταση και την ποικιλομορφία τους, εστιάζοντας ειδικά στη βιοποικιλότητα, αξιοποιώντας την εμπειρία του IMPEL και άλλων κρατών μελών
- Αύξηση της εθνικής εφαρμογής των μέσων χρηματοοικονομικής ασφάλειας διασφαλίζοντας αξιόπιστη κάλυψη του κόστους αποκατάστασης για κάθε τομέα δραστηριότητας
- Βοηθά τους φορείς εκμετάλλευσης να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από την ELD, μέσω της σταδιακής εφαρμογής φιλικών προς τον χρήστη συστημάτων χρηματοοικονομικής ασφάλειας, ώστε να αναβαθμίσουν τις περιβαλλοντικές τους επιδόσεις και να προωθήσουν τις εξαγωγικές τους ικανότητες στο πλαίσιο των πράσινων προμηθειών.
- Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης των ενδιαφερομένων και των ΜΚΟ σχετικά με την ΟΠΕ και διευρύνει τη συμμετοχή τους στη διαβούλευση πολιτικής προκειμένου να βελτιωθεί η περιβαλλοντική διακυβέρνηση
- Παροχή επιστημονικής βάσης, μέσω των ασκήσεων αξιολόγησης κινδύνου που θα διεξαχθούν προκειμένου να υποβοηθηθεί η ουσιαστική εφαρμογή σταδιακά, να τεκμηριωθούν ρεαλιστικά ανώτατα όρια για τις οικονομικές εγγυήσεις και να διευκολυνθεί η δημιουργία αγοράς χρηματοοικονομικής ασφάλειας που θα παρέχει κάλυψη με λογικό κόστος
- Ανάπτυξη και διεύρυνση της υπάρχουσας αγοράς χρηματοοικονομικών παροχών και επίτευξη κοινωνικοοικονομικών βελτιώσεων, δημιουργία θέσεων εργασίας στους τεχνικούς, ελεγκτικούς, συμβουλευτικούς και χρηματοοικονομικούς τομείς
- Επίδειξη σε άλλα κράτη μέλη με παρόμοια ζητήματα, τη δυνατότητα εφαρμογής του εργαλείου, την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας στο πλαίσιο της ELD
Ο κύριος ρόλος του Ινστιτούτου Αστικού Περιβάλλοντος και Ανθρώπινου Δυναμικού (ΙΑΠΑΔ) στο Life Profile είναι να αποτιμήσει σε οικονομικούς όρους το κόστος περιβαλλοντικού συμβάντος/ατυχήματος από συγκεκριμένες δραστηριότητες. Η οικονομική αποτίμηση θα λαμβάνει υπόψη τα αίτια της περιβαλλοντικής ζημιάς, το είδος της ζημιάς (στο έδαφος, στα ύδατα, σε φυσικούς οικότοπους και προστατευόμενα είδη), την χωρική έκταση, τη χρονική διάρκεια, τη σοβαρότητα (και την αντιστρεψιμότητα ή μη) της ζημιάς. Για το σκοπό αυτό θα εξεταστούν οι οικοσυστημικές υπηρεσίες και τα περιβαλλοντικά αγαθά που ενδέχεται να επηρεαστούν καθώς και κρίσιμα βιολογικά-οικολογικά όρια βάσει επιλεγμένων οικολογικών δεικτών. Ταυτόχρονα θα εξεταστούν και θα αναλυθούν αντίστοιχα παραδείγματα (μελετών/εφαρμογών) από τη διεθνή πρακτική: (1) ως προς το κόστος αποκατάστασης των επιλεγμένων ατυχημάτων/συμβάντων, (2) ως προς το περιβαλλοντικό κόστος αντίστοιχων ατυχημάτων/συμβάντων. Η αναγωγή σε τιμές που θα λαμβάνουν υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της ελληνικής πραγματικότητας και των επιλεγμένων συμβάντων θα γίνει με τη μέθοδο της μεταφοράς αξίας (Benefit/cost Transfer). Έμφαση θα δοθεί στις επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα και στις προστατευόμενες περιοχές της χώρας. Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την παραπάνω διαδικασία θα ενσωματωθούν στο IT-Tool που θα αναπτυχθεί στο πλαίσιο του προγράμματος για την αξιολόγηση του περιβαλλοντικού κινδύνου. Παράλληλα το ΙΑΠΑΔ θα χρησιμοποιήσει εργαλεία έρευνας ερωτηματολογίων ή/και ομάδες εστίασης (focus groups) σε δύο διακριτά στάδια του προγράμματος: (α) στο προπαρασκευαστικό στάδιο του προγράμματος προκειμένω να διερευνήσει τις απόψεις και τη στάση των τριών κύριων ομάδων stakeholders του προγράμματος (επιχειρήσεις, ασφαλιστικές εταιρίες, ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές) αναφορικά με ζητήματα που σχετίζονται με τη χρήση της χρηματοοικονομικής ασφάλειας ως μέσο προστασίας έναντι του περιβαλλοντικού κινδύνου, (β) στην οικονομική αποτίμηση των υπηρεσιών οικοσυστήματος για επιλεγμένα βασικά είδη, (γ) στο τελικό στάδιο αξιολόγησης του προγράμματος, προκειμένω να εκτιμηθούν οι κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις από τη χρήση μέσων/προϊόντων χρηματοοικονομικής ασφάλειας για την κάλυψη της περιβαλλοντικής ευθύνης.